Julie maakt deel uit van een nieuwe generatie landbouwers. De generatie die kwam, zag en overwon…? In elk geval een generatie die het anders wil en het heft in eigen handen neemt.

Op het veld van Zilt & Zoet in Melsele bruist het van de goesting en creatieve energie. Het is een plek waar daad bij woord gevoegd wordt, en gewerkt wordt aan en in een stuk grond dat leven in- en uitademt. En dat Julie dat niet alleen hoeft te doen, is duidelijk. Vrolijke helpende handen waaien binnen en buiten. En vandaag waren wij er ook: vrijwilligers van de Landbouwbrigade.

Brigadisten blijven net zoals Julie niet ontevreden aan de zijlijn staan, maar leren uit de praktijk over boerenlandbouw door af en toe mee te werken op het veld. Zo strijden ze samen met de boer of boerin mee voor de transformatie van het voedselsysteem.

Voedselsysteem onder druk

Moest ons voedselsysteem veranderen dan? Heel zeker!

Door het industrialiseren van de sector daalt de biodiversiteit met rasse schreden en worden grote stukken land gekoloniseerd voor mono-teelten. Boeren staan onder enorme druk van regelgeving en prijsafspraken en kunnen door de opgedrongen schaalvergroting en te lange voedselketen met alle eisen en verwachtingen onderweg, geen duurzame keuzes meer maken. Laat staan er behoorlijk iets aan verdienen.

Zilt & Zoet is een vzw. Na ruim twee jaar opbouwen, konden er twee lonen betaald worden. Maar om het vele werk gedaan te krijgen, staat er nog steeds een ploeg van een vijftien-tal vrijwilligers klaar die in ruil voor hun werk een groentepakket ontvangen.

Zelf ken ik heel wat boeren die ook nog deeltijds in dienstverband werken omdat ze niet kunnen leven van enkel het werk op de boerderij.

Onderwaarderen we onze voeding dan niet heel erg? En daarmee samengaand diegene die voor onze voeding zorgt…?

Het is een kwestie van prioriteiten stellen in mijn ogen. Willen we naar een gezondere leefomgeving en levensstijl, hiervoor stemmen met onze portemonnee en er andere dingen voor laten? Of willen we vasthouden aan al onze materialistische grillen, met alle gevolgen van dien? Een duurzamere, lokale en sociaal-rechtvaardigere landbouw is broodnodig. In Vlaanderen staan stilaan meer en meer agro-ecologische boeren op. Veel van hen volgden het leertraject bij Landwijzer (het gespecialiseerd vormingscentrum voor biologische en biodynamische landbouw in Vlaanderen) en starten vaak een CSA-boerderij (community-supported agriculture) op. In deze vorm van gemeenschapslandbouw koop je als burger een oogstaandeel en vang je zo mee de risico’s van de boer op. Ook een systeem met groente-abonnementen en -pakketten, zoals bij Zilt & Zoet, geeft de boer of boerin meer zekerheid.

Gebrek aan beschikbaar land

Agro-ecologische boeren zetten volop in op de kwaliteit van de bodem. Maar voordat daarmee gestart kan worden, staat hen een zoektocht naar bewerkbaar en betaalbaar land te wachten. Vaak een aartsmoeilijke opdracht! Ook Julie ondervond dit aan den lijve.

Als je al je tijd, geld en energie steekt in het bouwen aan je eigen ecologisch project en het verbeteren van de bodemkwaliteit op een stuk grond, is zekerheid op lange termijn het enige wat je wil. Nochtans huurt Zilt & Zoet een stuk grond van een voormalig tomatenboer, bij gebrek aan beschikbaar land. Dit houdt hen tegen in het maken van bepaalde keuzes of maken van verdere investeringen… Ze zijn immers niet zeker hoe lang ze nog op dit stuk grond kunnen werken.

Omdat toegang tot grond zo’n groot probleem vormt, is er De Landgenoten. Deze coöperatie en stichting koopt grond met middelen van aandeelhouders en schenkers. Samen verhuren ze die grond aan bioboeren, voor altijd. Er wordt dus getimmerd aan de weg, maar er is voorlopig toch nog hout te kort…

Avontuurlijke groente-pakketten
Naast haar veld in Melsele had Julie tot voor kort ook een zilte Schelde-tuin in een droogstaand dok vlakbij de Antwerpse haven. Het doorsijpelende zoute Scheldewater zorgde er voor de groei van unieke en zilte gewassen.

Julie: “Het was oorspronkelijk ook mijn bedoeling om zeewier te gaan telen. Na de Landwijzer-opleiding kwamen we dan op het dubbel spoor terecht dat Zilt & Zoet geworden is. Die zilte gewassen vind ik wel nog steeds fantastisch. De flora van de Schelde is enorm rijk en eigenlijk weet niemand dat. Het is toch ongelooflijk dat lamsoor en zeekraal daar allemaal gewoon in het wild voorkomen…”

Hun vergunning voor deze zilte tuin werd door het stadsbestuur helaas niet verlengd, waardoor dit een eindig verhaal werd. Hij is gelukkig wel geklasseerd als erfgoed.

Enkele gewassen kon Julie nog overbrengen naar het veld in Melsele, zoals de wilde zeekool. Een kool waar blijkbaar heel wat andere, gekendere soorten uit voortgekomen zijn, zoals de brocolli. Ook al zullen deze zoutminnende planten niet dezelfde, intens zilte smaak meer verkrijgen als in het droogdok, ze geven de groentepakketten van Zilt & Zoet wel wat extra schwung.

Julie: “Onze pakketten zijn avontuurlijk. Naast gekende groenten, steken we er ook graag wat specialere dingen in. Er zitten ook altijd heel wat kruiden in, en regelmatig ook verschillende eetbare bloemen. Ik wil echt dat de mensen dit herontdekken en zie onze groentepakketten ook een beetje als educatie. Onze klanten krijgen dan ook heel wat extra info bij hun pakket en ontvangen ook receptjes.”

No digging!

In haar ‘no dig market garden’ wordt, zoals je al kan vermoeden, niet gegraven. De bodem wordt zo veel mogelijk met rust gelaten om het leven er in niet te verstoren. Ook wortels van reeds geoogste gewassen blijven gewoon zitten om te verteren. Zo onstaat een overvloed aan leven dat bestaat uit insecten, schimmels en bacteriën die de grond erg vruchtbaar maken.

Er wordt enkel compost gebruikt om bijkomend te voeden en doordat er zoveel voeding in de bodem zit, kan Julie ook dichter op elkaar planten. Daardoor is ze naar eigen zeggen efficiënter dan tractoren die deze klus niet zouden kunnen klaren. Ze streeft dan ook naar een zo hoog mogelijke opbrengst op een klein stukje land.

Door het slim combineren van teelten op een zelfde stukje grond, door een goede planning en organisatie, slaagt ze in deze klus. Het anders welig tierende onkruid en gras blijft ze te slim af door te zorgen voor natuurlijke onkruidbarrieres en door volop te mulchen (het bedekken van de bodem met organisch materiaal zoals bladeren of tuinresten). Hierdoor stijgen ook elk jaar de organische stofmassa’s in de bodem van het veld van Zilt & Zoet.

Na een stille winter met heel wat voorbereidend werk, is Zilt & Zoet begin mei opnieuw gestart met het verdelen van pakketten.

Wil je net zoals ons graag ook zelf eens mee het veld op? Neem dan een kijkje op Landbouwbrigades om de komende meewerkdata in de buurt te ontdekken.

Vandaag stellen we met trots de Landbouwbrigades aan jullie voor!
We inspireren ons op de Brigades d’actions Paysans uit Wallonië. Zij gebruiken het begrip ‘Brigades’ om te verwijzen naar de Internationale Brigades die zich in 1936 mobiliseerden om de democratie in Europa te verdedigen. Net als toen vinden wij het nodig om ons te mobiliseren en samen te streven naar een agro-ecologische en rechtvaardig voedselsysteem.

Wat zijn de Landbouwbrigades?

De Landbouwbrigades vormen een netwerk om verbinding te creëren tussen geëngageerde burgers en boer.inn.en. Brigadisten (burgers) organiseren zich via meewerkdagen en acties. Zo leren ze uit de praktijk over boerenlandbouw en ijveren ze mee met de boer.inn.en om ons voedselsysteem te transformeren.

• We roepen brigadisten op voor meewerkdagen op de boerderij. Op deze manier leren de deelnemers vanuit de praktijk allerlei aspecten van de boerenstiel kennen. Zo maken ze ook kennis met alternatieve landbouwmodellen en agro-ecologische voedselproductie.
• Daarnaast mobiliseren we burgers voor een structurele verandering van ons voedselsysteem. Voortbouwend op de praktijkervaringen, die we opdoen op de boerderij, gaan we samen dieper in op het bredere systeem waarin de landbouw zich bevindt. Via acties kaarten we de problematieken in het systeem aan en promoten we alternatieven.

In juni staan al drie meewerkdagen gepland, en in september trekken we erop uit voor een eerste ‘Brigadisten-weekend’!

Doe je mee?

Schrijf je in op één van de meewerkdagen: ontdek alle info hierover hier.
Word coördinator: ben jij de sleutelfiguur die we zoeken?
Ga mee op weekend: noteer 16-18 september alvast in je agenda. Meer info volgt!
Organiseer een meewerkdag op jouw boerderij: doe mee als boer.in!
Vragen? Neem contact met ons op via dit formulier.

Waarom Landbouwbrigades?

Voedsel is een basisbehoefte en een mensenrecht dat ons allen in staat moet stellen om ons fysiek en psychologisch te ontwikkelen en om een gezond en waardig leven te leiden. Toch heeft lang niet iedereen toegang tot degelijk, gezond en voedzaam voedsel. Honger en ondervoeding enerzijds en obesitas anderzijds, mensenrechtenschendingen, landroof en boer.inn.en die niet meer rond komen, een drastische daling in biodiversiteit en opwarming van de aarde. Dat moet anders!
We hanteren drie concepten, die dicht bij elkaar liggen en elkaar versterken: boerenlandbouw, voedselsoevereiniteit en agro-ecologie. Zo kan het anders!

De komende maanden bloeien de Landbouwbrigades weer volop open! Er waait namelijk een nieuwe wind door het netwerk nu er drie nieuwe gezichten aan het roer staan! FIAN, Wervel en Solidagro staan klaar om de Landbouwbrigades verder te versterken en te vernieuwen.

Met frisse energie en vastberadenheid ontwaken we uit onze winterslaap. Het recente boerenprotest heeft ons wakker geschud en ons eraan herinnerd dat verandering niet kan wachten. Daarom zijn de Landbouwbrigades meer dan ooit gereed om te tonen wat voor nieuws we allemaal in petto hebben dit voorjaar.

Onze focus blijft onveranderd: het verenigen van boeren en burgers in de strijd voor een duurzaam voedselsysteem dat gezond voedsel garandeert, een gezond leefmilieu bevordert en rechtvaardige vergoedingen biedt aan boer.inn.en. Samen blijven we opkomen voor belangen die elk van ons aangaan.

De Landbouwbrigades zijn klaar voor actie. Laten we samen de krachten bundelen en onze stem laten horen voor verandering!

Doe mee!

Heb je interesse om hieraan bij te dragen? Wil je graag je handen uit de mouwen steken? Check dan zeker het programma aan meewerkdagen of contacteer ons.

Heb je als boer.in interesse om je boerderij open te stellen? Neem contact met ons op!

Deregulering nieuwe GGO-wetgeving

Het huidige voorstel om nieuwe GGO’s te dereguleren, druist in tegen de belangen van zowel boeren als consumenten in België. NGT-gewassen zouden niet langer getest worden op mogelijke risico’s voor gezondheid en milieu, terwijl daar geen wetenschappelijke rechtvaardiging voor is.

Het voorstel, dat gesteund wordt door het huidige Poolse voorzitterschap van de EU, zorgt voor grote onzekerheid onder landbouwers en telers. NGT-gewassen zouden zonder enige restricties op de markt komen en zelfs gepatenteerd kunnen worden – iets waar het Europees Parlement zich eerder tegen heeft uitgesproken. Boerenorganisaties waarschuwen al jaren dat patenten op gewassen onaanvaardbaar zijn, omdat ze multinationals nog meer macht geven over zaden en voedselproductie. Bovendien is er geen enkele bescherming voor boeren tegen mogelijke besmetting van hun gewassen en de daaruit voortvloeiende risico’s op juridische claims wegens inbreuk op patenten.

Ook de consument verliest hiermee zijn keuzevrijheid: producten zouden geen label meer dragen dat aangeeft dat ze GGO’s bevatten. En wat gebeurt er als er gezondheids- of milieurisico’s ontstaan? De verantwoordelijkheden blijven vaag en onduidelijk.

Grote multinationals zoals Bayer, BASF, Corteva en Sinochem voeren al jaren lobbywerk om deze deregulering erdoor te krijgen, omdat het hen een lucratieve markt zou opleveren. Samen controleren zij al meer dan 50% van de wereldwijde zadenhandel en 60% van de pesticidemarkt. Dit voorstel zou hen precies geven waar ze op uit zijn.

Gezamenlijke verklaring

Meer dan 200 organisaties waarschuwen in een gezamenlijke verklaring voor de negatieve gevolgen van dit voorstel, vooral voor kleinschalige en middelgrote boeren, die veel minder gehoord worden in dit debat. Deregulering zou het aantal patenten op zaden en zelfs op genetische eigenschappen van planten verder doen toenemen.

Dit is een schending van artikel 9 van de VN-Verklaring over de Rechten van Boeren (UNDROP), waarin staat dat boeren het recht hebben om hun eigen zaden te oogsten, opnieuw te gebruiken en onderling uit te wisselen. GGO’s moeten daarom grondig worden getest op risico’s, traceerbaar blijven en correct gelabeld worden, zodat ze zich niet ongemerkt door de voedselketen en de natuur verspreiden.

België speelt hierin een sleutelrol, want de stemming in de EU is erg nipt. We vrezen dat ons land van positie zal veranderen en vóór de deregulering zal stemmen. Het nieuwe ‘Arizona-akkoord’ van de Belgische regering vermeldt immers dat ze initiatieven zal steunen die NGT’s promoten als onderdeel van een duurzame landbouwstrategie.

Toch heeft de ervaring met GGO’s ons al geleerd dat ze hun beloften van duurzaamheid nooit hebben waargemaakt. Ondanks miljardeninvesteringen in onderzoek en talrijke politieke en wetenschappelijke beloftes zijn er nog steeds geen GGO’s op de markt die écht droogteresistent zijn of het gebruik van pesticiden drastisch verminderen. De kans is groot dat NGT’s net zo’n loze beloften zullen blijken te zijn als hun voorgangers – met als enige echte winnaars de bedrijven die ze produceren en boeren die steeds afhankelijker worden van deze technologie.

Het zou een slecht signaal zijn als Belgische ministers van Volksgezondheid, Consumentenzaken en Ecologische Transitie dit voorstel accepteren. Daarom roepen wij onze beleidsmakers op om zich tegen de huidige deregulering te verzetten.

Lees onze gezamenlijke verklaring hier: JOINT STATEMENT ON THE DEREGULATION OF NEW GMOS

Ondertekend door:

• Renaud Mouton (Agroecology in Action)
• Manuel Eggen (FIAN België)
• Eloïse Tuerlinckx (Entraide et Fraternité)
• Ingrid Pauwels (Voedsel Anders)
• Patricia Verbauwhede (Broederlijk Delen)
• Lieven David (Velt)
• Wim Moyart (Boerenforum)
• Elisa Tondeleir (Solidagro)
• Ineke Maes (BBL)
• Greet Lambrecht (Vitale Rassen)
• Ruben Segers (biodynamische boerderij De Kollebloem)
• Sara Van Dyck (BIOFORUM)
• Linde Camps (Wervel)
• Stef Berlo (Grootouders voor het Klimaat)
• Nina Holland (Corporate Europe Observatory)
• Yves Vandevoorde (FUGEA)

Grond van deze strijd

Op 17 april wordt wereldwijd actie gevoerd voor duurzame en sociaal rechtvaardige landbouw. Dit ter nagedachtenis van negentien boeren van de landloze boerenbeweging Eldorado dos Carajás in Brazilië die op 17 april 1996 vermoord werden, in opdracht van grootgrondbezitters. We vergeten niet, omdat we blijven strijden tegen degenen die ons onderdrukken. De Internationale Dag van de Boerenstrijd is een gelegenheid om gerechtigheid te eisen, ons verzet te versterken en de strijd te eren.

Zonder autonomie en voedselsoevereiniteit geen transitie naar een eerlijk en ecologisch voedselsysteem. Zonder grond en boeren, geen voedsel. Het is de taak van de overheid om vandaag een klimaat te creëren waarin boerenlandbouw wordt gestimuleerd, voedsel is immers een basisrecht. Boerenlandbouw garandeert eerlijke verloning, een leefbare omgeving voor mens, dier, plant en natuur, en de autonomie over grond, zaad, mest en technologie. Het zorgt voor lokaal en gezond voedsel, geproduceerd door solidaire bedrijven of coöperaties die voedsel beschouwen als een recht voor iedereen. Boerenlandbouw is de basis voor agro-ecologie, met ecologische principes die de hele voedselketen bestrijken, inclusief consumptie.

Palestina lijdt onder de bezetting en annexatie van land door het Israëlische apartheidsregime. De vernieling van landbouwgronden is hier een belangrijke tactiek in de voortgaande genocide. Boerenrechten kunnen er niet bestaan zonder zelfbeschikking en recht op land. Toegang tot grond is een wereldwijde strijd. Van Latijns-Amerika tot Afrika en Azië worden boeren geconfronteerd met geweld vanwege hun verzet tegen landroof. In Pakistan verzetten landloze boeren zich tegen uitzettingen door bedrijfsprojecten in het kader van het "Groen Pakistan"-initiatief. In het Noorden van de wereld verdwijnen jaarlijks duizenden hectaren landbouwgrond door verstedelijking en infrastructuurprojecten, wat boeren in hun levensonderhoud bedreigt. Tegelijkertijd maakt de financiering van land het voor jongeren moeilijk om boer te worden.

De problemen ten gronde

Deze strijd is relevanter dan ooit – ook in België! De toegang tot grond staat onder druk door verschillende factoren die de boeren bedreigen en onze voedselproductie in gevaar brengen. Enkele van de belangrijkste problemen zijn:

• On-eigenlijk agrarisch gebruik: Steeds meer landbouwgrond wordt opgeëist door de agro-industrie, verpaarding, bebouwing of andere niet-agrarische activiteiten. Het ruimtebeslag neemt snel toe, ten koste van voedselproductie
• Omzeiling van de pachtwet: Grondeigenaren nemen steeds meer controle over de grond en ontnemen boeren hun gebruiksrecht, puur in hun eigen belang om winst te maximaliseren. Kortetermijncontracten, tijdelijke verhuur en niet-agrarisch gebruik worden ingezet om de pachtwet te omzeilen. Boeren verliezen hun autonomie en worden afhankelijk van onzekere, tijdelijke regelingen, waardoor duurzame en langetermijnplannen onmogelijk worden.
• Landconcentratie: Landbouwgrond komt steeds meer in handen van een klein aantal kapitaalkrachtige bedrijven. Sinds 1980 is het aantal landbouwbedrijven gedaald van 113.000 naar slechts 21.759 – een verlies van 81%. Tegelijkertijd is de gemiddelde oppervlakte verviervoudigd, van 8 naar 40 hectare. Steeds meer industriële actoren, vaak actief in andere sectoren, veroveren de grondmarkt en zetten boeren onder druk.
• Liberalisering en privatisering van de grondmarkt: Nieuwe actoren zoals banken, pensioenfondsen en industriële investeerders beschouwen landbouwgrond steeds meer als een winstgevende belegging. Dit leidt onder andere tot de privatisering van publieke gronden die gebruikt zouden kunnen worden voor lokale, duurzame landbouw, zoals de 450 hectare van het Gentse OCMW die in de kapitalistische handen van industrieel Fernand Huts kwam.

Grond van verandering

We roepen op tot een brede landbouwhervorming gericht op voedselsoevereiniteit die:

• Boerenrechten beschermt: Toegang tot grond is een mensenrecht, zoals vastgelegd in artikel 17 van de Verklaring voor de Rechten van Boer·inn·en. Overheden moeten maatregelen nemen om gelijke toegang te waarborgen en buitensporige concentratie te voorkomen. Bescherm en leef dit recht na, en waarborg het gebruiksrecht van boeren, zodat grondeigenaren geen macht krijgen over de bestemming van de grond ten koste van eerlijke en ecologische voedselsystemen.. https://defendingpeasantsrights.org/en/download/
• Een ambitieus overheidsbeleid: Herverdeling van grond voor kleinschalige voedselproducenten. Regulering van de grondmarkt met transparantie en oprichting van een grondtransactie-observatorium. Hervorming van de pachtwet met focus op toegang voor jonge boeren en langdurige pachtcontracten voor duurzame productie.
• Het behoud van publieke gronden: Zorg voor publieke gronden voor agro-ecologische landbouw en lokale voedselstrategieën. Faciliteer de transitie naar duurzame landbouw via maatregelen zoals Sociale Zekerheid voor Voedsel, die door een verhoging van ieders budget een afzetmarkt kan creëren, waardoor boeren als ondernemers in staat worden gesteld de transitie naar agro-ecologische landbouw te maken.
• Rekening houden met sociale, ecologische en mondiale dimensies: Aanpak van ongelijkheid, uitzetting en onteigening. Geef land terug aan de mensen, zoals in Palestina en andere regio’s. Erken de rechten van boeren- en inheemse gemeenschappen op hun land.

Actie

De strijd voor toegang tot grond is een strijd voor onze toekomst. Het is tijd om samen op te staan en de controle over het land terug te eisen. We moeten boeren ondersteunen in hun recht op autonomie en hun recht om land duurzaam en in harmonie met de natuur te bewerken. We eisen dat overheden in België en wereldwijd hun verantwoordelijkheid nemen en een klimaat creëren waarin duurzame landbouw kan floreren, ondersteund door eerlijke wetgeving en beleid.

Meer info over de actie:
Actie 13 april- De Landbouwbrigades, XR Gent en Boerenforum

Meer info over het thema:

Beleidsnota Toegang tot Grond- De Landgenoten, Voedsel Anders en FIAN
Standpunt Grond- Boerenforum

Met groot enthousiasme nodigen we jullie uit voor onze Ontmoetingsdag op 28 september! Iedereen welkom op de Groentelaar in Pepingen bij Tijs Boelens.

Wil je, net als wij, alle brigadisten samen zien? Wil je mensen ontmoeten die graag de boer op gaan en zich inzetten voor een eerlijk en ecologisch voedselsysteem? Of ken je iemand die je wilt inspireren om mee te doen? Kom dan naar onze Ontmoetingsdag!

Wat kun je verwachten?

Meewerken op het veld: werk mee en ervaar wat boerenlandbouw en agro-ecologie in de praktijk betekenen
Collectieve keuken: van boer tot bord - we gaan aan de slag met groenten van de Groentelaar
Workshops & debat
Zadenmarkt: koop zaden van Vitale Rassen voor in je eigen tuin
Muziek: we genieten van live muziek om de avond af te sluiten!

Samen naar Pepingen!
Kan jij enkele brigadisten in je auto meenemen? Vul hier je locatie en tijdstip van vertrek in. Hoe meer zielen hoe meer vreugd!
Carpool je graag mee? Klik op bovenstaande link en zoek iemand die in jouw buurt vertrekt!

📍 De Groentelaar - Huttestraat 29, 1670 Pepingen

Tickets

10 euro voor de hele dag inclusief een heerlijke lunch. Koop je ticket hier! (Sociaal tarief is ook mogelijk)

Hallo, mijn naam is Jens Dutrieue. Wat je hierboven hebt gelezen, was mijn eerste impressie van de meewerkdag. Ik ben een student sociaal werk aan Hogeschool Gent en doe in het kader van mijn opleiding een stage in het werkveld. Wegens interesse voor de NGO-sector en internationale contexten, koos ik voor Solidagro als stageplek. Negen weken lang kom ik onder de vleugels van Rebekka terecht, een energieke en gedreven dame die de Landbouwbrigades helpt trekken. Op 13 april stond er een meewerkdag gepland in Melsele, op de boerderij Zilt & Zoet. Het leek mij relevant om een concrete ervaring op het begrip ‘meewerkdag’ te plakken.

De meewerkdag heeft mijn referentiekader stevig door elkaar geschud. Opgroeien in een stad zorgde ervoor dat ik nooit echt in contact gekomen ben met landbouw, zowel niet met de kunst als de kennis. Daardoor had ik een nogal enge kijk op landbouw en veralgemeende ik het werk van boer.inn.en. Meewerken met Lien en Julie liet mij inzien dat ik maar weinig wist over landbouw. Ik was verschoten, onder de indruk, verbaasd.

Waar ik tijdens de meewerkdag vooral van versteld stond was dat de boerinnen die ons ontvingen heel geleerd en geëngageerd waren. Julie, de eigenares van Zilt & Zoet, straalde van geluk. Dit ondanks het feit dat boerin zijn in Vlaanderen vaak gepaard gaat met economische instabiliteit. Ze sprak realistisch over de neveneffecten van de landbouw, maar vertelde ook ambitieus de opportiniteiten die landbouw met zich meebrengt voor de toekomst.

De gesprekken tussen de verschillende aanwezigen waren zo constructief dat ik vanwege mijn beperkte achtergrondkennis bijna niet durfde praten. Het was zo mooi om te zien hoe ze hun passie deelden met elkaar, hoe ze zich ten volste identificeren met hun vak. Prachtig.

Je kan kortom zeggen dat de meewerkdag mijn perceptie op landbouw heeft veranderd. De Landbouwbrigades zitten vol potentieel. De meewerkdag was een good practice van hoe een versterkt netwerk tussen producent en consument er uiteindelijk uit zou kunnen zien, wanneer burgers zich autonoom verenigen en in dialoog treden met boer.inn.en. Samen voelen ze, komen ze tot nieuwe inzichten en hebben ze een positieve impact op natuur en klimaat.

Als dit initiatief een duurzaam karakter krijgt en meer mensen zich engageren, kan dit invloed hebben op maatschappelijk vlak. We moeten sensibiliseren, mobiliseren en druk uitoefenen voor duurzame landbouw. En dat kan alleen maar samen, met elkaar.